Niedobór potasu: jak rozpoznać i jak sobie z nim radzić?

Niedostateczna podaż potasu to dość powszechny problem aktualnych czasów. Jest to związane z prowadzonym stylem życia. Zarówno jego zbyt mała podaż, jak i nadmiar w codziennej diecie mogą stanowić zagrożenie dla naszego zdrowia jak i życia. Dlatego warto poznać jego rolę oraz dowiedzieć się, jakie są najlepsze źródła potasu.

Potas

Jest to pierwiastek o symbolu K, który wraz z magnezem, sodem i wapniem jest jednym z głównych elektrolitów w ludzkim organizmie. Należy on do elektrolitów.

Są to składniki mineralne, znajdujące się w płynach tkankowych. Elektrolity biorą udział w wielu ważnych procesach biologicznych. Odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia osmotycznego płynów ustrojowych, a także zachowaniu równowagi kwasowo-zasadowej.

Rola potasu

Potas to kluczowy pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania ludzkiego ciała.

Pośród jego najważniejszych funkcji warto wymienić następujące:

• pozytywny wpływ na gospodarkę wodną,
• przewodzenie impulsów nerwowych,
• regulacja gospodarki kwasowo-zasadowej,
• regulacja ciśnienia osmotycznego komórek,
• aktywacja wielu enzymów ustrojowych,
• redukcja ciśnienie tętniczego krwi,
• korzystny wpływ na układ nerwowy,
• oddziaływanie na funkcjonowanie mięśnia sercowego.

Dzienne zapotrzebowanie na potas

Prawidłowe stężenie potasu w surowicy krwi, jest zależne od płci oraz wieku i wynosi od 3,5 mmol l do 5,5 mmol/l. Natomiast dzienne zapotrzebowanie na potas dla dorosłych kobiet i mężczyzn wynosi 3500 mg na dobę. Kobiety w trakcie laktacji powinny go zwiększyć do 4000 mg na dobę. Zwiększone zapotrzebowanie na potas występuje:

• podczas karmienia piersią,
• w trakcie większej aktywności fizycznej,
• przy diecie bogatej w sól,
• podczas zażywania leków moczopędnych,
• podczas przebywania w wysokich temperaturach.

Hipokaliemia co to?

Jest to niedobór potasu. Dochodzi do tej sytuacji, kiedy stężenie tego pierwiastka spada poniżej 3,5 mmol/l w surowicy krwi. Niedobory potasu powodują zaburzenia rytmu serca, a także układu nerwowego. Dodatkowo niedobór potasu generuje upośledzenie pracy nerek.

Warto wiedzieć, iż zbyt niski poziom potasu w surowicy krwi może być bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia, a nawet życia.

Objawy niedoboru potasu

Natężenie oraz rodzaj objawów jest uzależniony od stopnia hipokaliemii. Do głównych objawów niedoboru potasu można zaliczyć:

• ogólne osłabienie organizmu,
• osłabienie mięśni,
• puchnięcie kończyn,
• wyższe ciśnienie tętnicze krwi,
• problemy z oddychaniem,
• zaburzenia odruchów,
• zaburzenia rytmu serca,
• zaburzenia neurologiczne,
• upośledzenie funkcji nerek,
• zatrzymanie oddawania moczu,
• rozpad tkanki mięśniowej.

Warto zdawać sobie sprawę, iż problemy kardiologiczne stanowią najpoważniejsze objawy niedoboru potasu. Należy podkreślić, niedobór potasu w surowicy krwi zwiększa ryzyko takich chorób jak: nadciśnienie tętnicze, zawał, udar mózgu, cukrzyca typu II, kamica nerkowa.

Przyczyny niedoboru potasu

Niedobór potasu najczęściej jest skutkiem znacznej utraty tego pierwiastka z ludzkiego organizmu. Wydalanie potasu odbywa się z kałem, moczem, a także w niewielkich ilościach z potem.

Wśród przyczyn nadmiernej utraty potasu z moczem można wyróżnić:

• stosowanie leków moczopędnych (diuretyków)- popularne leki to furosemid, hydrochlorotiazyd,
• stosowanie leków w terapii ciężkich zakażeń grzybiczych,
• niektóre choroby nerek- śródmiąższowe zapalenie nerek, stan po ostrej niewydolności nerek, toczniowa choroba nerek, zwężenie tętnicy nerkowej,
• wrodzone zaburzenia czynności nerek- zespół Barterra,
• zaburzenia hormonalne- nadczynność nadnerczy, nadczynność tarczycy, gruczolak nadnerczy.

Niedobór potasu w organizmie związany z występowaniem choroby przewodu pokarmowego to:

• biegunki,
• wymioty,
• przetoki jelitowe.

Najczęstszą przyczyną niedoboru jest utrata potasu przez przewód pokarmowy wskutek wymienionych wyżej zaburzeń.

Wśród innych przyczyn utraty potasu można wyróżnić:

• silne pocenie się,
• rozległe oparzenia,
• zaburzenia odżywiania (jadłowstręt psychiczny),
• alkoholizm.

Nadmiar potasu

Zarówno niedobór potasu jak i jego nadmiar może być groźny dla organizmu. Należy podkreślić, iż zjawisko hiperkaliemii występuje rzadko. Natomiast może zdarzyć się, że wskutek przyjmowania suplementów potasu w dużych dawkach stężenie potasu będzie za wysokie.

Jakie mogą być przyczyny nadmiaru potasu w surowicy krwi?

Nadużywanie leków oraz suplementów z potasem,

choroby nerek,

dieta bogata w potas,

przyjmowanie leków, które zatrzymują potas w organizmie,

przyjmowanie niektórych leków stosowanych podczas chemioterapii.

Jakie objawy mogą alarmować o tym stanie?

• złe samopoczucie, apatia, ogólne osłabienie,
• spowolnienie pracy serca,
• porażenie mięśni,
• dochodzi do zaburzeń czucia (drętwienie rąk, nóg).

Jak sprawdzić poziom potasu w organizmie?

Warto wiedzieć, że stężenie potasu sprawdza się poprzez badanie diagnostyczne określające poziom potasu w surowicy krwi. Badanie to należy to głównych sposobów określających kondycję gospodarki wodno-elektrolitowej, a dodatkowo pozwala na określenie możliwych przyczyn tego stanu. Powinniśmy zdawać sobie sprawę, że odpowiednie stężenie potasu stanowi wyznacznik zdrowego organizmu. Jest to związane z oddziaływaniem elektrolitów na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, który odpowiada za większość procesów zachodzących w naszym organizmie.

Leczenie niedoboru potasu

Niedostateczna podaż potasu może doprowadzić do wielu problemów związanych z układem krążenia, dlatego w pierwszej kolejności dąży się do uzupełnienia jego ilości. W dalszej kolejności warto poszukać przyczynę, która doprowadziła do niedoboru potasu w organizmie. By ją zdiagnozować należy przyjrzeć się aktualnej diecie. Ponadto dokładnej analizie podlega styl życia oraz przyjmowane leki oraz suplementy. Przy nieznacznym niedoborze tego składnika, wystarczy zwiększenie ilości potasu w codziennej diecie. W sytuacji, kiedy mamy do czynienia z głębokim niedoborem potasu należy zgłosić się do specjalisty w celu określenia dalszego wsparcia.

Źródło potasu

Do produktów obfitujących w potas należą niektóre warzywa i owoce. Do nich można zaliczyć następujące produkty: banany, pomidory, ziemniaki, suszone owoce, soja, groch i soczewica. Dodatkowo kakao, pestki dyni, pełnoziarniste produkty zbożowe, a także orzechy włoskie są doskonałym źródłem potasu.

Warto wiedzieć, że są także przeciwwskazania do suplementacji potasu. Wśród nich wyróżnia się: hipokaliemia, choroby nerek, choroby serca, silne odwodnienie, stany zapalne żołądka i jelit, a także stosowanie diuretyków oszczędzających potas. W takich przypadkach dieta bogata w omawiany pierwiastek może spowodować negatywne skutki w naszym organizmie.

Dzienne zapotrzebowanie na potas

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) rekomenduje następujące ilości potasu:

osoby dorosłe ok 3500mg,

dzieci od 1100mg do 4000mg,

kobiety w ciąży ok 4000mg,

osoby starsze powyżej 65 roku życia 4000mg.

Dzienne zapotrzebowanie na potas jest uzależnione od wielu czynników jak: wiek, poziom i rodzaj aktywności fizycznej, klimat.

Warto wspomnieć, ze przy niskim poziomie potasu mogą objawiać się niedobory magnezu. Niedobór magnezu może powodować bolesne skurcze mięśni, które bardzo często kojarzone są z niedoborem potasu.

Podsumowując: potas jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Warto dbać o prawidłowe stężenie potasu w surowicy krwi, by nie doprowadzać do sytuacji zagrażających życiu jakie może powodować ciężki niedobór potasu. Objawy neurologiczne to jedne z poważniejszych oraz zagrażających naszemu zdrowiu powikłań niedostatecznej podaży tego pierwiastka. Zwracaj uwagę na cenne składniki żywieniowe, będące ważnym źródłem tego pierwiastka, a także dbaj o odpowiednią ilość potasu, kiedy stosujesz leki moczopędne.