Funkcje wątroby: jak dbać o zdrowie tego kluczowego organu?

Wątroba jest jednym z kluczowych organów warunkujących prawidłowe funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się cennych informacji na temat wątroby oraz jej roli.

Zacznijmy zatem od kilku ważnych informacji na temat wątroby.

Wątroba – czym jest?

Jest to największy gruczoł w organizmie człowieka, mieszczący się w górnej części jamy brzusznej. Warto zdawać sobie sprawę, iż prawidłowe funkcjonowanie wątroby ma duży wpływ na zdrowie jak i kondycję ludzkiego organizmu. Bowiem ma tu miejsce szereg ważnych procesów. Bez tego gruczołu człowiek nie mógłby żyć.

Warto wspomnieć o możliwościach regeneracji wątroby, czasem wystarczy kilka tygodni bez czynników obciążających by odzyskała prawidłową wielkość, a wszystkie uszkodzenia zostały zastąpione nowymi, zdrowymi komórkami.

Budowa wątroby

Budowę wątroby można podzielić na wewnętrzną i zewnętrzną.

W budowie zewnętrznej, wątrobę dzieli się na cztery płaty:

prawy – największy,

lewy – ogoniasty i czworoboczny,

oraz dwie: trzewną (dolną) i przeponową (górną).

W większości wątroba pokryta jest otrzewną, czyli cienką błoną. Natomiast wewnątrz jest zbudowana ze zrazików będących podstawową jednostką anatomiczną tego gruczołu.

Zraziki są niewielkie, gdyż maja 1-2mm, są od siebie oddzielone tkanką międzyzrazikową. Warto wiedzieć, iż zraziki są zbudowane z komórek wątrobowych, stanowiących 60-70% masy gruczołu, a także są odpowiedzialne za większość funkcji wątroby.

Pozostałe komórki to komórki układu siateczkowo-śródbłonkowego. Ich zadaniem jest:

zapobieganie krzepnięciu krwi,

metabolizm witaminy A,

regulacja procesów zapalnych.

Funkcje wątroby

Omawiany gruczoł posiada rozległe funkcje, aczkolwiek można je podzielić na cztery główne kategorie:

Funkcja magazynująca i metaboliczna

W wątrobie odbywa się metabolizm tłuszczów, białek i węglowodanów, a także leków czy alkoholu. Omawiany gruczoł jest odpowiada za magazynowanie zapasów glukozy w postaci glikogenu. W momencie zapotrzebowania na energię, wątroba przekształca glikogen do glukozy. W wątrobie wytwarzane jest około 85% białek w osoczu, a także magazynowane witaminy (głównie A) oraz pierwiastki (żelazo i miedź), które uwalniane się do organizmu w zależności od jego potrzeb.

Funkcja filtrująca

Detoksykacja to najczęstsza funkcja z jaką kojarzona jest wątroba. Komórki wątroby potrafią neutralizować szkodliwe substancje w tym także alkohol, leki oraz konserwanty z żywności.

W wątrobie dochodzi do przekształcania szkodliwego amoniaku w mocznik. Proces ten nosi nazwę dezaminacji. Ponadto komórki wątrobowe są odpowiedzialne za przetwarzanie zużytych krwinek czerwonych.

Funkcja immunologiczna

Wątroba bierze udział w procesach odpornościowych. Komórki wątrobowe filtrują wirusy, grzyby, bakterie, pasożyty, w dalszej kolejności szkodliwe cząsteczki oraz związki ulegają rozkładowi w komórkach żernych, które wydzielają mediatory zapalenia.

Funkcja wydzielnicza

Kolejną równie istotną funkcją wątroby jest produkcja żółci. Gruczoł ten w ciągu dnia wytwarza nawet do 1,5 litra żółci, która jest niezbędna do trawienia tłuszczów. Żółć wątrobowa magazynowana jest w pęcherzyku żółciowym a w momencie potrzeby dalej transportowana do jelita cienkiego. Co więcej żółć jest niezbędna do procesu wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K).

Jak można zaobserwować, wątroba pełni wiele funkcji istotnych dla życia człowieka.

Czynniki zewnętrzne a praca wątroby

Warto zdawać sobie sprawę, iż na pracę wątroby mają wpływ różne czynniki. Oto lista tych, które negatywnie oddziaływają na jej stan:

nikotyna,

przyjmowanie niektórych leków,

wirusy,

choroby pasożytnicze,

nadużywanie alkoholu,

stany zapalne w organizmie,

niezdrowa dieta, bogata w wysoko przetworzoną żywność,

otyłość.

Choroby wątroby

Należy pamiętać, że wątroba jak każdy inny organ w naszym organizmie jest tak samo narażona na występowanie chorób. Mogą one zarówno dotknąć miąższu wątroby , naczyń krwionośnych jak i dróg żółciowych znajdujących się wewnątrz gruczołu.

Wśród najczęstszych chorób wątroby można wyróżnić:

marskość wątroby – czyli inaczej zwłóknienie wątroby. Choroba rozwija się przez dłuższy okres czasu nawet do kilku lat, jest nieuleczalna. Natomiast istnieje możliwość by spowalniać jej proces oraz łagodzić objawy marskości wątroby. Wśród przyczyn tego stanu wyróżnia się nadużywanie alkoholu oraz wirusowe zapalenie wątroby typu C.

guzy wątroby – rak wątroby w większości przypadków ma charakter złośliwy.

stłuszczenie wątroby – jest to schorzenie polegające na odkładaniu się cząsteczek tłuszczu w komórkach wątroby. Wraz ze stłuszczeniem pojawia się stan zapalny, który w konsekwencji może prowadzić do marskości wątroby. Wśród przyczyn tego stanu wyróżnia się nadużywanie alkoholu, otyłość, cukrzyca typu II, niedobór witaminy A i E, wirusowe zapalenie wątroby. Warto wiedzieć, iż stłuszczenie jest odwracalne, jeśli nie przerodzi się w zapalenie czy marskość.

wirusowe zapalenie wątroby – choroba wątroby na tle zakaźnym spowodowana przez wirusy. Można wyróżnić, aż pięć typów WZW. Najczęściej występuje WZW typu B i C. Warto wiedzieć, iż może przebiegać bezobjawowo, bądź powodować żółtaczkę czy ból brzucha mięśni i stawów. W leczeniu znaczną rolę odgrywa wdrożenie terapii antywirusowej.

autoimmunologiczne zapalenie wątroby- schorzenie o podłożu immunologicznym, któremu towarzyszą krążące we krwi przeciwciała

hemochromatoza – jest przewlekłą chorobą metaboliczną związaną z nadmierną kumulacją żelaza w organizmie.

ostra niewydolność wątroby – określa się stan szybkiego pogorszenia czynności wątroby u osób u których nie stwierdzono wcześniej przewlekłej choroby wątroby.

choroba Wilsona – istotą tej choroby jest upośledzone wydalanie miedzi z żółcią, przez co gromadzi się w wątrobie, nerkach, mózgu i rogówce.

rak wątroby,

żylaki przełyku – najczęstsze powikłanie marskości wątroby.

polekowe uszkodzenie wątroby – uszkodzenie miąższu wątroby przez toksyczne działanie leku czy też preparatu ziołowego.

Objawy chorej wątroby – na co zwrócić uwagę?

Warto podkreślić, iż wątroba wykazuje zdolności regeneracyjne, co nie równą się z tym by pomijać pierwsze pojawiające się symptomy choroby.

Wśród najczęstszych objawów można wyróżnić:

żółtaczka – oznacza żółte zabarwienie skóry jak i błon śluzowych oraz białek oczu,

ból wątroby – wątroba nie boli, gdyż nie jest unerwiona. Aczkolwiek dolegliwości bólowe związane są z powiększeniem rozmiarów wątroby oraz jej ucisku na błonę surowiczą, która ją otacza,

inne objawy skórne takie jak świąd czy pojawienie się wybroczyn na skórze,

wzdęcia,

niestrawność,

zmęczenie i osłabienie,

zaburzenia koncentracji,

spadek masy ciała,

nietolerancja alkoholu i tłuszczu,

zaburzenia zarówno przyswajania jak i wchłaniania związków odżywczych.

Warto wiedzieć, iż przy zaawansowanej marskości wątroby rozwija się encefalopatia wątrobowa. Jest to zespół zaburzeń czynności ośrodkowego układu nerwowego, powstający w wyniku gromadzenia się toksyn w organizmie. Może skutkować śpiączką wątrobową.

Należy podkreślić, iż długotrwała marskość wątroby może skutkować zanikiem mięśni kończyn dolnych i górnych, a także do powiększenia obwodu brzucha. Jest to zaburzenie związane z zatrzymywaniem wody.

Diagnostyka chorób wątroby

Przede wszystkim sygnały dotyczące chorób tego gruczołu można zaobserwować w morfologii jak i świadczą o tym podwyższone próby wątrobowe. Ponadto rutynowe wykonywanie USG jamy brzusznej także pozwala wykryć stłuszczenie wątroby.

W diagnostyce chorób wątroby wykorzystuje się dwa specjalistyczne badania jakim są tomografia i rezonans magnetyczny.

Jak wesprzeć pracę wątroby?

Leczenie chorób wątroby opiera się nie tylko na włączeniu farmakologii, ale także na modyfikacji stylu życia. Wprowadzenie zdrowej diety, zmniejszenie używek, ale także zwiększenie poziomu aktywności fizycznej to podstawa zarówno w leczeniu jak i profilaktyce chorób wątroby.

Zatem jak powinna wyglądać zdrowa dieta?

Przede wszystkim by wesprzeć pracę wątroby należy wprowadzić jak najwięcej świeżych i nieprzetworzonych produktów. Warto także zadbać by jadłospis był odpowiednio zbilansowany zarówno pod kątem energii jak i zawartości składników odżywczych. Należy wprowadzić świeże warzywa jak i owoce, dobrej jakości produkty białkowe pod postacią chudego nabiału mięsa oraz ryb. Istotną rolę odgrywają także tłuszcze roślinne.

Zioła na wsparcie wątroby

Faktem jest, iż zdrowa wątroba to dobre samopoczucie. Z tego powodu nie tylko dietą i stylem życia warto o nią dbać. Istnieją także naturalne związki wspierające jej pracę. Mowa tu o ostropeście plamistym i karczochu.

Głównym aktywnym składnikiem ostropestu jest sylimaryna działająca odtruwająco i regeneracyjne na komórki wątroby. Zioło odgrywa rolę w leczeniu zmian wywołanych wirusowym zapaleniem wątroby jak i w przypadku stłuszczenia, a także wspomagając funkcjonowanie tego organu. Można spożywać go w postaci naparu czy dodawać do sałatek.

Karczoch działa antyoksydacyjnie na hepatocyty. Ponadto regularne jego stosowanie obniża poziom cholesterolu. Najczęściej wykorzystywany w stanach zapalnych pęcherzyka żółciowego.

Mniszek lekarski korzystnie wpływa na drogi żółciowe, wątrobę, a także procesy trawienne. Działa przede wszystkim żółciopędnie oraz usprawnia wydzielanie żółci.

Czy istnieje suplement na wątrobę?

Jeśli chcesz wesprzeć pracę wątroby jakże niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu, rozważ wprowadzenie MyBestDetox To suplement diety wspierający kondycję większości układów w ciele w szczególności pracę serca, wątroby i nerek. Rekomendowany jest dla osób, które rozpoczynają zmianę stylu życia, bądź potrzebują podnieść kondycję pracy nerek czy wątroby. Zawarty w tym suplemencie ostropest oraz ekstrakt z mniszka lekarskiego pozytywnie wpływa na pracę wątroby, ale także na cały organizm.

Podsumowując, wątroba to złożony gruczoł, spełniający kluczową rolę w naszym organizmie. Życie bez wątroby nie jest możliwe, dlatego też warto dbać by jak najefektywniej pracowała. Zaczynając od podstaw zdrowa dieta i aktywność fizyczna wpływa korzystnie na pracę wątroby. Jeśli borykasz się z dolegliwościami, udaj się do specjalisty celem wykonania podstawowych badań. Możesz także rozważyć wprowadzenie substancji naturalnie wspierających funkcje wątroby.