Czy słodziki są zdrowe? Rzetelna analiza zalet i wad substytutów cukru

Zmieniając nawyki żywieniowe wiele osób rezygnuje ze spożywania cukru i w tym momencie szuka zamienników cukru. Aczkolwiek warto zastanowić się jakie słodziki są korzystne dla zdrowia, a których warto unikać w codziennej diecie.

Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się wielu cennych informacji na temat słodzików.

Zanim przejdziemy do analizy słodzików, warto zastanowić się z jakich powodów warto ograniczać spożycie cukru. Sacharoza to główny składnik białego cukru. Jej źródłem są buraki i trzcina cukrowa, znikome jej ilości można znaleźć w owocach i warzywach oraz zbożach. W trakcie trawienia jest rozkładana do fruktozy oraz glukozy. Pozbawiona składników odżywczych w tym witamin i minerałów. Główna jej funkcja to dostarczenie paliwa do naszych komórek.

Jakie zatem mogą być skutki z nadmiernego spożywania glukozy?

Warto wspomnieć, iż sacharoza ma wysoki indeks glikemiczny, co prowadzi do skoków glukozy we krwi wpływając na rozregulowanie gospodarki cukrowej, co z kolei sprzyja rozwojowi cukrzycy. Ponadto ma wpływ na rozwój następujących zaburzeń jak:

insulinooporność,

próchnica zębów,

miażdżyca,

problemy z trzustką.

Czym są słodziki?

Słodziki to zamienniki cukru. W większości sytuacji zawierają mniej kalorii niż zwykły cukier, a także są słodsze w smaku. Wśród słodzików można wyróżnić dwie grupy:

intensywne substancje słodzące,

poliole.

Intensywne substancje słodzące – są nawet słodsze od sacharozy. Mogą być pochodzenia naturalnego jak i syntetycznego. Naturalne substancje słodzące pozyskuje się z roślin, sztuczne na drodze chemicznej syntezy. Większość z nich jest odporna na działanie wysokiej temperatury, a także mogą wyróżniać się metalicznym nieprzyjemnym zapachem oraz gorzkim smakiem.

Wśród nich można wyróżnić następujące substancje słodzące:

acesulfam k,

aspartam,

cyklaminy,

sacharyna,

sukraloza,

taumatyna,

glikozydy stewiolowe.

Poliole stanowią naturalne substancje słodzące, są to tzw alkohole cukrowe. Ich wyróżnikiem jest profilaktyczne działanie względem próchnicy. Cechą charakterystyczną jest mniejsza kaloryczność oraz niższy indeks glikemiczny w porównaniu do zwykłego cukru. Ponadto nie podnoszą gwałtownie poziom cukru we krwi. Do polioli zalicza się następujące substancje:

sorbitol,

mannitol,

izomalt,

laktitol,

erytrytol,

ksylitol.

Kto może korzystać ze słodzików syntetycznych?

Słodziki syntetyczne są często stosowane przez osoby będące na diecie jak i dbające o zdrowy i piękny uśmiech. Spowodowane jest faktem, że w porównaniu do cukru nie powodują próchnicy oraz nie zawierają kalorii.

Gdzie można znaleźć słodziki?

Słodziki naturalne oraz syntetyczne możemy znaleźć w wielu produktach. Ponadto są dodatkiem do żywności oraz napojów o zmniejszonej kaloryczności przeznaczonych dla osób na różnego rodzaju dietach czy dla diabetyków. Oto w jakich produktach spożywczych możesz znaleźć słodziki:

musztardy, sosy,

wyroby cukiernicze,

desery,

dżemy,

owoce kandyzowane.

Należy wspomnieć, iż słodziki można znaleźć także w lekach jak i kosmetykach np. w pastach do zębów czy niektórych płynach przeznaczonych do płukania jamy ustnej.

Warto przyjrzeć się bliżej kilku słodzikom z bliska.

Aspartam

Należy do estrów peptydowych, może być stosowany zarówno w gotowych produktach spożywczych jak i samodzielnie pod postacią pastylek do słodzenia kawy czy herbaty. Wyróżnia się bardzo słodkim smakiem, z tego powodu należy go używać w niewielkiej ilości. Przez lata było dużo wątplipwości odnośnie stosowania aspartamu, ze względu na jego potencjalne działanie rakotwórcze. W 2013 roku Światowa Organizacja Zdrowia zaznaczyła, iż w granicach norm można go bezpiecznie spożywać.

Acesulfam K

Warto podkreślić, iż acesulfam K jest dużo słodszy od sacharozy oraz wydalany przez organizm człowieka. EFSA czyli komitet Naukowy Unii Europejskiej ds. Żywności potwierdził dopuszczalne spożycie tego słodzika na poziomie 9mg/kg masy ciała, gdyż jego większe ilości mogą negatywnie wpływać na stan zdrowia.

Erytrytol

Jest to naturalny słodzik, jest mniej słodki niż ksylitol oraz sacharoza, ale prawie w całości wydalany z moczem, przez co nie dostarcza kalorii. Może stanowić alternatywę dla osób cierpiących na cukrzycę, gdyż nie wpływa na metabolizm glukozy jak i wydzielanie insuliny, a także na działanie leków przeciwcukrzycowych. Warto wiedzieć, iż erytrytol pobudza do wydzielania hormonów jelitowych regulujących uczucie sytości co wskazuje na jego pozytywny wpływ w terapii otyłości.

Stewia

Stewia to określenie całej grupy bardzo słodkich substancji stewiozydów otrzymywanych z rośliny. Stewiozydy są określane symbolem E960 oraz znalazły zastosowanie w napojach, słodyczach, płatkach śniadaniowych, sosach czy gumach do żucia.

Jaki wpływ mają słodziki na organizm człowieka?

Podczas stosowania słodzików warto zachować ostrożność, gdyż niejednokrotnie zdarza się tak, iż po spożyciu słodkiej potrawy nasz organizm odczuwa głód, jest to związane z faktem, iż nasze jelita są wyposażone w receptor smaku słodkiego.

Powinniśmy zdawać sobie sprawę, iż słodziki nie są obojętne dla naszego organizmu. Poliole nie są jednak trawione w jelicie cienkim, lecz w jelicie grubym ulegając fermentacji. Z tego powodu niektóre słodziki przyjmowane w nadmiernych ilościach jak ksylitol, sorbitol czy laktitol będą powodować wzdęcia oraz biegunki.

Wady słodzików

Przede wszystkim należy zaznaczyć, iż część ze słodzików jest produktami sztucznymi, powstałymi w wyniku szeregu chemicznych reakcji, które nie zachodzą w naturalnym środowisku. Owszem one zostały uznane jako bezpieczne, warto wspomnieć, iż nie są wytworem natury.

Warto wspomnieć, iż wykazują możliwe działanie przeczyszczające – ten aspekt, przede wszystkim dotyczy wysokich dawek polioli. Aczkolwiek jest to kwestia indywidualna, za ilość, która może przynieść taki rezultat, przyjmuje się około 50g sorbitolu czy 20g mannitolu.

Nie każdy z nas może korzystać ze słodzików, gdyż osoby będące na diecie z ograniczoną ilością produktów wysoko fermentujących, nie powinni spożywać ksylitolu jak i innych słodzików z grupy polioli. Ze względu na fakt, iż zaliczane są do grupy produktów tzw. high FODMAPS, czyli związków o wysokim potencjale fermentującym.

Należy podkreślić, iż osoby borykające się z fenyloketonurią nie powinny spożywać aspartamu. Choroba ta polega na nieprawidłowym przetwarzaniu przez ludzki organizm aminokwasu fenyloalaniny, z tego powodu leczenie żywieniowe polega na zastosowaniu diety ubogiej w ten składnik co wiąże się z eliminacją aspartamu, którego elementem składowym jest fenyloalanina.

Zalety słodzików

Naturalnie występujące poliole w przeciwieństwie do sztucznych substancji słodzących jak acesulfam K czy sukraloza. Ich kaloryczność w porównaniu do ilości kalorii pospolitej sacharozy jest o wiele niższa.

Zaletą substytutów cukru jest niższa wartość energetyczna w porównaniu do zwykłego cukru. Ponadto cieszą się popularnością wśród osób będących w trakcie redukcji masy ciała lub utrzymujących efekty odchudzania. Są zalecane także w profilaktyce otyłości, aczkolwiek nie mogą stanowić jedynego zalecenia żywieniowego.

Słodziki syntetyczne są słodsze niż sama sacharoza, co wiąże się z mniejszą ilością ich spożywania.

Niektóre substancje słodzące wykazują działanie przeciwpróchnicze jak i przeciwbakteryjne działanie. Poliole bo o nich mowa, mogą stanowić element profilaktyki przeciwko próchnicy, przez co znalazły zastosowanie w składnikach past do zębów jak i gum do żucia.

Zaletą słodzików jest także ich postać czyli proszek podobny do białego cukru. Umożliwia wygodne odmierzanie jak i przechowywanie produktu.

Podsumowując, słodziki są stosowane na szeroką skalę, nie tylko by uzyskać słodki smak, ale także niekiedy w celu działania profilaktycznego na nasze zdrowie.

Zastąpienie cukru słodzikiem jest dobrym wyborem w szczególności na początku drogi zmiany nawyków, gdyż słodziki są mniej kaloryczne w porównaniu do zwykłego cukru, aczkolwiek jak wynika z artykułu mogą powodować także objawy dyskomfortowe. Można je także spotkać w przemyśle spożywczym. Sztuczne słodziki nie zawsze są rekomendowane, aczkolwiek są korzystniejsze niż słodzone napoje z dużą ilością cukrów. Ze względu na szerokie rozpowszechnienie otyłości wśród naszej populacji warto dbać by spożywać mniej kaloryczne oraz zdrowsze produkty.