Otyłość u dzieci: przyczyny, skutki i porady dla rodziców

Myślę że nie jeden z nas zastanawiał się dlaczego tak dużo dzieci i młodzieży boryka się z nadmierną masą ciała. Jaksie są przyczyny oraz potencjalne skutki otyłości u dzieci i młodzieży? Jak leczyć otyłość? Warto zdawać sobie sprawę z powagi sytuacji.

Przeczytaj poniższy artykuł i poszerz swoją wiedzę na ten temat.

Otyłość jest coraz bardziej rozpoznawaną dolegliwością wśród dzieci i młodzieży. Najczęściej wynika z nadmiaru dostarczanych kalorii z pożywieniem w porównaniu do aktualnego zapotrzebowania organizmu. W zdecydowanej większości przypadków otyłości u dzieci są zła dieta oraz nieprawidłowe nawyki żywieniowe.

Otyłość co to?

Otyłość jest przewlekłą ogólnoustrojową chorobą, która polega na patologicznym zwiększeniu ilości tkanki tłuszczowej w organizmie. Ma istotny wpływ na zwiększone ryzyko rozwoju poważnych chorób dotyczących wielu kładów oraz narządów, a tym samym zwiększa ryzyko przedwczesnej śmierci. Należy podkreślić, iż szczególną uwagę zwraca się na istotny wzrost liczby dzieci z nadwaga i otyłością.

Występowanie otyłości wśród młodej grupy naszej populacji niestety wciąż rośnie. Otyłość została uznana przez Światową Organizację Zdrowia WHO za chorobę cywilizacyjną.

Otyłość u dzieci – jak rozpoznać?

Najczęściej otyłość u dzieci pojawia się na skutek dodatniego bilansu energetycznego, czyli nadwyżki energii dostarczanej z pożywieniem.

Rozpoznanie otyłości u dzieci nie jest tak proste jak u dorosłych, gdyż trzeba wziąć pod uwagę różnice pomiędzy płciami, oraz zmienność przyrostu tkanki tłuszczowej. W celu rozpoznania otyłości u dziecka wykorzystuje się tablice i siatki centylowe.

Według BMI w zakresie 85-95 centyla jest wskazaniem do rozpoznania nadwagi, a BMI wyższej niż 95 centyl określa już otyłość. Należy pamiętać, iż stosowanie wskaźnika BMI nie jest dokładne, gdyż nie określimy dokładnej zawartości tkanki tłuszczowej ani tym bardziej jej rozmieszczenia.

W diagnostyce otyłości u dzieci oraz określenia możliwej przyczyny jest także zebranie wywiadu ciążowego oraz okołoporodowego (masa urodzeniowa dziecka, rodzaj karmienia, choroby w ciąży), stosowania leków, obecności chorób endokrynologicznych. Ważne jest zebranie dokładnych informacji na temat żywienia dziecka jak i jego rodziców, którzy są często odpowiedzialni za przygotowywanie posiłków czy robienie zakupów.

Częstość występowania otyłości

Epidemia dziecięcej otyłości to aktualnie jedno z poważniejszych wyzwań XXI wieku, głównie z powodu klinicznych oraz społecznych konsekwencji tego zjawiska. Ogólnie w skali świata szacuje się około 110 milionów dzieci cierpi na nadwagę lub otyłość.

Przyczyny otyłości u dzieci i młodzieży

W patogenezie otyłość u dzieci znaczną rolę odgrywają także czynniki genetyczne, zwiększające predyspozycje do zwiększonego gromadzenia tkanki tłuszczowej.

Proces powstawania otyłości u dzieci zazwyczaj trwa jakiś czas. Wśród najczęstszych przyczyn tego zjawiska zalicza się:

nieprawidłowe nawyki żywieniowe – dieta bogatokaloryczna, obfitująca w węglowodany proste, tłuszcze oraz cukier, ponadto produkty typu fast food, napoje kolorowe z dużą ilością cukru. Dodatkowo nieprawidłowy rozkład posiłków w ciągu dnia, nadmiar spożywanego pokarmu oraz zbyt mała podaż warzyw, błonnika.

• zbyta niski poziom aktywności fizycznej,
• siedzący tryb życia,
• predyspozycje genetyczne – szacunkowo u około 30% populacji występują czynniki genetyczne, odpowiedzialne za zwiększone ryzyko gromadzenia tkanki tłuszczowej,
• zespoły genetyczne przebywające z otyłością (zespół łamliwego chromosomu X, zespół Pradera-Willego, Cohena)
• zbyt niska lub zbyt duża masa urodzeniowa dziecka, a także cukrzyca matki w ciąży,
• leki predysponujące do rozwoju otyłości u dziecka np. długotrwałe przyjmowanie glikokortykosteroidów w dużych dawkach.

Skutki nadwagi i otyłości u dzieci i młodzieży

Warto wiedzieć, iż otyłość wśród dzieci ma duże znaczenie na zdrowie tej populacji w przyszłości. Należy zdawać sobie sprawę, iż powikłania otyłości są liczne. Wśród nich należy wyróżnić:

• zespół metaboliczny – jest konsekwencją nadmiernego gromadzenia tkanki tłuszczowej trzewnej oraz rozwojem insulinooporności. Objawy zespołu metabolicznego jest nadciśnienie tętnicze, nieprawidłowe stężenie glukozy, cukrzyca typu 2 oraz dyslipidemia.
• astma oskrzelowa,
• niealkoholowe słtuszczenie wątroby,
• bezdechy senne- ich częstość występowania jest kilkukrotnie większa u otyłych dzieci w porównaniu do dzieci w tym samym wieku, ale z prawidłową masę ciała,
• choroby nerek – szkliwienie kłębuszków nerkowych,
• nieprawidłowości kostno-mięśniowe na skutek nadmiernego obciążenia, u otyłych dzieci występuje koślawość kolan, bóle kręgosłupa,
• zaburzeń gospodarki lipidowej,
• kamica pęcherzyka żółciowego,
• zwiększone ryzyko nowotworów w wieku dorosłym,
• zaburzenia psychologiczne – depresja, agresja, wskutek braku akceptacji swojego ciała przez dziecko bądź odrzuceniem przez rówieśników,
• ryzyko chorób sercowo-naczyniowych – zawał, udar mózgu.

Warto podkreślić, iż nadmierna masa ciała dodatkowo powoduje konsekwencje natury socjalnej i psychologicznej. Dzieci z otyłością w wieku szkolnym izolują się od swoich rówieśników oraz wykazują niższą samoocenę. Dodatkowo bywają obiektem drwin co może zwiększać ryzyko depresji, a nawet zwiększać ryzyko myśli samobójczych.

Jak wynika z powyższej listy otyłość to poważny problem zdrowotny.

Leczenie otyłości u dziecka

Warto zatem zadać sobie pytanie jak leczyć otyłość u dzieci?

Warto wiedzieć, iż choroba otyłościowa generuje ze sobą wiele negatywnych czynników. Warto podkreślić, iż leczenie dietetyczne stanowi podstawę terapii w przypadku nadmiernej masy ciała. Kluczowe jest ograniczenie dostarczanych kalorii poprzez zmniejszenie ilości spożywanych cukrów prostych, a także tłuszczu. Warto wprowadzić większą porcję warzyw, które zawierają błonnik pokarmowy, czyli włókno, które zwiększa sytość posiłku, a także pozytywnie wpływa na zdrowie. Warto też wdrożyć większą ilość spożywanej wody, a zrezygnować z kolorowych słodzonych napojów.

Istotne jest wprowadzenie regularnych posiłków, które zminimalizują ryzyko epizodów wilczego głodu oraz podjadania między posiłkami.

Należy pamiętać, iż dieta dziecka z nadwagą czy otyłością powinna pozwalać na stopniową redukcję wagi. Z drugiej strony powinna pokrywać zapotrzebowania organizmu na witaminy oraz niezbędne składniki odżywcze. U dzieci nie powinno się wprowadzać znacznych ograniczeń kalorycznych.

W leczeniu otyłości farmakoterapia zazwyczaj nie jest stosowana i ogranicza się do wsparcia już powikłań tej choroby u dzieci (hiperlipidemii, zaburzeń tolerancji glukozy).

Sport w życiu dziecka

Aktywność fizyczna odgrywa kluczową rolę w walce z nadmierną wagą ciała, ponieważ pozwala na deficyt energetyczny, ale także pozytywnie wpływa na cały organizm. Warto znaleźć taką formę aktywności fizycznej, która będzie atrakcyjna dla omawianej grupy, tak by chcieli ją wprowadzać w życie.

O co jeszcze warto zadbać? Należy dbać o sen, gdyż jego niedobór zwiększa ryzyko nadwaga i otyłości, gdyż poprzez brak regeneracji, zwiększa się chęć na podjadanie w ciągu dnia.

Jak wesprzeć dietę dziecka z nadmierną masą ciała

Zastanawiasz się czym możesz wesprzeć rozwój oraz zdrowie swojego dziecka? Dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie MyBestProtect, który zawiera w swoim składzie między innymi witaminę D oraz kwasy omega-3. Warto podkreślić, iż nadwaga i otyłość zwiększa zapotrzebowanie na witaminy i składniki odżywcze. Często nie jesteśmy w stanie spełnić zapotrzebowania na te składniki droga żywieniową, dlatego też warto wesprzeć się dobrym jakościowo i czystym pod względem składu produktem. Dzieci w wieku nastoletnim, ze względu na rozwój oraz warto wspomagać ich dobrym źródłem kwasów omega-3.

Podsumowując, nadmierna masa ciała wśród danej grupy populacyjnej i niesie ze sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego należy działać już w momencie pojawienia się pierwszych sygnałów, poprzez wprowadzenie prawidłowych nawyków żywieniowych, zdrowszego stylu życia oraz zadbanie o aktywność fizyczna. Jest to bardzo ważne, gdyż otyłość u dzieci nie tylko zwiększa problemy zdrowotne w dorosłym życiu, ale także wpływa na niską samoocenę oraz liczne konsekwencje otyłości zarówno w aktualnym etapie jak i w życiu dorosłym. Należy zdawać sobie sprawę, że częstość występowania otyłości w wieku dziecięcym będzie niestety utrzymywać się na wysokim poziomie. Otyłość wpływa na całe życie młodych osób, tym samym im wcześniej zareagujesz tym lepsze będą tego efekty!