Jakie są skutki odwodnienia dla zdrowia i samopoczucia?

Dużo słyszy się o tym, aby pić wodę. Nie bez powodu. O nawodnienie warto dbać, gdyż woda występuje we wszystkich tkankach, narządach i płynach ustrojowych. Dlatego też utrata wody może nieść ze sobą negatywne skutki na wielu płaszczyznach naszego zdrowia i samopoczucia.

O tym jakie są skutki odwodnienia, dowiesz się z poniższego artykułu.

Rola wody w organizmie

Woda pełni kluczową rolę w naszym organizmie, przede wszystkim jest składnikiem płynów ustrojowych w tym limfy, krwi, żółci czy soków trawiennych.

Dodatkowo umożliwia przemiany metaboliczne oraz oczyszczanie organizmu. Posiada funkcje ochronne, gdyż chroni m.in. mózg, rdzeń kręgowy czy gałkę oczną. Woda wpływa na dobre funkcjonowanie nerek oraz reguluje temperaturę ciała. Jest niezbędna w procesie trawienia oraz transportu składników odżywczych do różnych komórek ciała. Ponadto wzmacnia produkcję neuroprzekaźników oraz spowalnia proces starzenia. Woda ma także kluczowe znaczenie dla pracy serca, gdyż jej niedobór może skutkować spowolnionym przepływem przez naczynia krwionośne, co powoduje większe ryzyko miażdżycy czy choroby wieńcowej.

Regularne spożywanie wody jest niezbędne, by zachować odpowiednie funkcjonowanie narządów oraz układów w organizmie.

Jaka jest zawartość wody w organizmie?

Zawartość wody w organizmie jest różna i zależy głównie od wieku. Spada wraz z upływem lat. Ciało dzieci do 2 lat zawiera najwięcej wody, bo aż około 78%, u dorosłych woda stanowi 65% ciała, a u osób starszych jej zawartość to zaledwie 45%. Wniosek jest jeden, z wiekiem zawartość wody w organizmie zmniejsza się, stąd ważne jest by dbać o prawidłowe nawodnienie bez względu na etap życia, w którym się znajdujemy.

Odwodnienie organizmu – co to za stan?

Odwodnienie organizmu to sytuacja kiedy organizm człowieka traci więcej płynów niż przyjmuje. Stanowi to zagrożenie dla zdrowia i życia zarówno dla osób dorosłych jak i dla dzieci. Należy pamiętać, iż dobre nawodnienie organizmu stanowi gwarancję prawidłowego funkcjonowania.

Wyróżnia się trzy rodzaje odwodnienia organizmu, w zależności od tego, z jakim rodzajem zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej zmaga się organizm:

• odwodnienie hipertoniczne – charakteryzujące się większą utratą wody w stosunku do elektrolitów,
• odwodnienie hipotoniczne – jest to stan związany z większą utratą elektrolitów względem wody,
• odwodnienie izotoniczne – zaburzenia spowodowane utratą takich samych ilości wody i elektrolitów.

Ważne jest by pamiętać, iż odwodnienie organizmu nie jest stanem nagłym. Pierwsze objawy odwodnienia pojawiają się już w momencie, gdy utrata wody sięga 2%.

Przyczyny odwodnienia organizmu

Przyczyny odwodnienia mogą być różne. Przeciętne zapotrzebowanie człowieka na wodę wynosi ok 2-2,5 litra dziennie. Zapotrzebowanie na wodę zależy także od stanu fizjologicznego, płci oraz rodzaju aktywności fizycznej. Ilość wypijanej wody zależy także od masy ciała, warto dbać by na każdy kilogram masy ciała przyjmować około 30 mililitrów wody.

Należy zwracać uwagę, iż ilość spożywanej wody różni się zależnie od wieku, im młodszy organizm, tym więcej potrzebuje płynów.

Pamiętaj, iż wyraźne objawy odwodnienia już mogą być widoczne, gdy niedobór płynów wynosi 2%.

Do najczęstszych przyczyn należą:

• wysoka temperatura otoczenia,
• przyjmowanie zbyt małych ilości płynów,
• spożywanie dużych ilości soli oraz środków o działaniu moczopędnym,
• długotrwały i intensywny wysiłek fizyczny.
• biegunka,
• wymioty,
• wysoka gorączka.

Objawy odwodnienia organizmu

Jak już wiemy, odwodnienie występuje bardzo często, ale jak je rozpoznać?

Gdy dochodzi do pierwszych objawów odwodnienia organizmu, dużo osób nawet nie zdaje sobie sprawy, iż organizm domaga się wody. Lekkie odwodnienie charakteryzuje się takimi sygnałami jak: zwiększone pragnienie, bóle i zawroty głowy, osłabienie.

Umiarkowane odwodnieniu organizmu manifestuje się przez objawy takie jak: suchość śluzówek w jamie ustnej, przyspieszone bicie serca, osłabienie, ospałość oraz rzadsze oddawanie moczu. Jeśli na tym etapie nie dojdzie do uzupełnienia płynów, może to spowodować poważne odwodnienie, które stanowi zagrożenie dla życia. Mogą mu towarzyszyć takie objawy jak: gorączka, skrajne pragnienie, utrata elastyczności skóry, mniejsze oddawanie moczu, drgawki, spadek ciśnienia tętniczego krwi, utrata przytomności.

Wśród oznak ostrego odwodnienia można wyróżnić takie symptomy jak: spadek zdolności poznawczych, wzmożone pragnienie, brak moczu, szybki oddech, zmiana stanu psychicznego oraz zimna i lepka skóra. Następnie dochodzi do spadku ciśnienia tętniczego co w skrajnych przypadkach może powodować utratę przytomności.

Wśród osób, które są najbardziej narażone na ubytek wody z organizmu można zaliczyć:

Dzieci – w tej grupie utrata płynów następuje szybciej niż u dorosłych, tym samym rośnie ryzyko odwodnienia w porównaniu do innych grup. Ważne, by dbać o ich regularne spożywanie przez nie wody, gdyż same często zapominają o tym. Warto zatem przyjrzeć się jakie występują objawy odwodnienia u dzieci:

• zapadnięte gałki oczne,
• suche wargi oraz język,
• płacz bez łez,
• chrypka,
• rzadkie oddawanie moczu oraz mocz o ciemnym kolorze,
• rozdrażnienie i zwiększona senność u dziecka.

Osoby w podeszłym wieku- odwodnienie u osób starszych związane jest z pogorszoną efektywnością działania poszczególnych narządów, głównie nerek. Dodatkowo seniorzy często przyjmują leki, które mogą odwadniać.

Osoby przebywające na słońcu- podobnie jak w trakcie ćwiczeń czy gorączki, nasze ciało poci się podczas pobytu na słońcu, dlatego też latem warto dbać o stałe nawodnienie. Należy podkreślić, że na upały najbardziej wrażliwe są osoby starsze oraz borykające się z nadmierną tkanką tłuszczową.

Osoby zmagające się z chorobami przewodu pokarmowego, którym towarzyszą wymioty czy biegunka. Te dwa stany, które bardzo negatywnie odbijają się na poziomie nawodnienia organizmu, a także charakteryzują się trudnościami w ich uzupełnieniu.

Odwodnienie organizmu – leczenie

Leczenie zależy od stopnia niedoboru wody. Głównym celem jest uzupełnienie płynów oraz elektrolitów. Warto podkreślić, iż niedobór wody powinien być uzupełniany powoli stopniowo. W tym celu zachęca się do przyjmowania płynów niesłodzonych, takich jak herbaty ziołowe np. z mięty czy rumianku, które od dawna są stosowane na problemy związane z prawidłowym nawodnieniem organizmu. Dodatkowo w przypadku dużej utraty wody warto wesprzeć organizm przez włączenie specjalnych preparatów, które zawierają glukozę i elektrolity oraz czystą wodę.

Niezależnie od wieku warto dbać o uzupełnianie płynów. Im większa utrata wody spowodowana biegunką, wysoką gorączka czy wymiotami, tym wyższa powinna być podaż płynów. Warto zapamiętać, iż w normalnych warunkach dobowe zapotrzebowanie na wodę wynosi około 30 mililitrów na kilogram masy ciała, a więc dorosła kobieta powinna spożywać około 2 litry wody, a mężczyzna około 2,5 litrów.

W sytuacji znacznej utraty wody bądź wystąpienia poważniejszych objawów, konieczne jest wdrożenie leczenia szpitalnego oraz dożylne podawanie glukozy i chlorku sodu w połączeniu z chlorkiem potasu.

Skutki odwodnienia organizmu

Długotrwały stan odwodnienia może prowadzić do poważnych konsekwencji dla zdrowia, należy podkreślić iż organizm ludzki może przeżyć bez wody zaledwie od 4 do 7 dni.

Wśród efektów niedoboru nawodnienia można wyróżnić:

• udar słoneczny związany z nadmierną ekspozycją na słońce,
• napady padaczkowe spowodowane utratą elektrolitów, głównie sodu i potasu. W momencie ich niedostatecznej ilości dochodzi do skurczów mięśni lub utraty przytomności,
• zaburzenia pracy nerek w momencie, gdy nie są wydalane substancje toksyczne przemiany materii może dojść do zapalenia pęcherza,
• zaburzenia układu nerwowego, które mogą manifestować się poprzez problemy ze wzrokiem.

Podsumowując, odwodnienie organizmu jest to stan, który zaburza prawidłowe funkcjonowanie organizmu oraz może nieść poważne konsekwencje. Spowodowany jest niedoborem płynów lub nadmierną ich utratą. Dlatego warto codziennie dbać o odpowiednie ilości wypijanej wody oraz zwracać uwagę na pierwsze oznaki odwodnienia organizmu by nie doprowadzić do ciężkich sytuacji zagrażających życiu. Dlatego warto pamiętać o wodzie i budowaniu nawyku jej spożywania.